Giám đốc Cơ quan Tình báo Hoa Kỳ (CIA) bí mật gặp phó thủ lĩnh Taliban

Giám đốc CIA bí mật tới Kabul gặp phó thủ lĩnh Taliban trong hội đàm trực tiếp cấp cao nhất giữa nhóm này với Hoa Kỳ từ khi họ kiểm soát Afghanistan. 
Theo các nguồn tin giấu tên am hiểu vấn đề, cuộc họp giữa William Burns, giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA), với Mullah Abdul Ghani Baradar, người đồng sáng lập kiêm phó thủ lĩnh Taliban, diễn ra hôm 23/8 tại thủ đô Kabul của Afghanistan.

 
CIA từ chối bình luận về thông tin này. Tuy nhiên, cuộc thảo luận giữa hai bên được cho là có khả năng liên quan đến quá trình sơ tán công dân Hoa Kỳ và các đối tác người Afghanistan của Washington, nỗ lực mà Tổng thống Hoa Kỳ Joe Tổng thống Biden gọi là "một trong những cuộc không vận lớn và khó khăn nhất lịch sử". 
Taliban đặt ra hạn chót với chiến dịch di tản là ngày 31/8, đồng thời cảnh báo Hoa Kỳ sẽ hứng chịu hậu quả nếu kéo dài thời gian này. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Biden đang chịu áp lực từ một số đồng minh mong muốn lực lượng Hoa Kỳ ở lại Afghanistan đến sau thời hạn này, nhằm hỗ trợ sơ tán hàng chục nghìn công dân Hoa Kỳ và các nước phương Tây, cùng những người Afghanistan muốn rời đất nước vì lo sợ Taliban.

Một thông tin đáng chú ý là CIA từng bắt giữ thủ lĩnh Taliban, Baradar và ông này phải ngồi tù trong 8 năm. 
Sau khi được thả năm 2018, ông Baradar giữ vai trò nhà đàm phán hàng đầu của Taliban trong các cuộc đàm phán với Hoa Kỳ ở Qatar. Vào tháng 11/2020, ông từng chụp ảnh chung cùng Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo. 
Trong khi đó, Giám đốc CIA Burn là cựu Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ và từng có thời gian đảm nhiệm vai trò Đại sứ Hoa Kỳ tại Nga. Tháng 4 năm nay, ông Burn có chuyến thăm không báo trước đến Afghanistan khi có nhiều lo ngại về năng lực của chính phủ nước này trong phòng vệ trước Taliban khi Hoa Kỳ rút quân. 
Trong cuộc điều trần trước quốc hội vào đầu năm, ông Burns nhận định cả tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và al-Qaida ở Afghanistan đều không có khả năng tấn công khủng bố vào lãnh thổ Hoa Kỳ. 
Ngày 23/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price đã nêu rõ: “Các thảo luận của chúng tôi với Taliban là có chiến thuật, phần lớn tập trung vào hoạt động và mục tiêu ngắn hạn… Những gì đang xảy ra tại sân bay là điều chúng tôi quan tâm ở thời điểm này”.

Hồi tháng 4, Burns, giám đốc CIA và là một trong những nhà ngoại giao dày dạn kinh nghiệm nhất của Hoa Kỳ, cũng âm thầm đến Afghanistan giữa lúc lo ngại gia tăng về khả năng chính phủ nước này chống đỡ Taliban sau khi Hoa Kỳ rút quân. Trong khi đó, Baradar, người đứng đầu cơ quan chính trị của Taliban, đã trở về Afghanistan từ hôm 17/8 sau 20 năm vắng bóng. 
Với quan hệ gắn bó cùng thủ lĩnh tối cao Taliban Muhammad Omar, Baradar được cho là có ảnh hưởng rất lớn đối với lực lượng này. Kể từ khi Taliban nắm quyền kiểm soát hầu hết Afghanistan, Baradar đã đưa ra giọng điệu hòa giải, tuyên bố họ mong muốn "một hệ thống Hồi giáo, trong đó toàn bộ người dân của đất nước có thể tham gia mà không bị phân biệt đối xử, sống hòa hợp cùng nhau trong bầu không khí anh em". 
Trong một diễn biến khác, đại diện thường trực của Afghanistan tại Liên hợp quốc Nasir Ahmad Andisha ngày 24/8 cho rằng cộng đồng quốc tế phải chịu trách nhiệm về tình hình thảm khốc tại Afghanistan.

Ông nhấn mạnh: "Tình hình trên thực địa rất bất ổn và thảm khốc, đòi hỏi sự chú ý nghiêm túc và trách nhiệm. Chúng tôi đã chứng kiến nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế và vi phạm nhân quyền, những hành vi này đều đã được thống kê." 
Ông Nasir Ahmad Andisha cũng kêu gọi thành lập một chính phủ toàn diện ở Afghanistan, bao gồm đại diện của tất cả các nhóm sắc tộc và phụ nữ.