Các tập đoàn quốc phòng Hoa Kỳ tiếp tục vẫn ăn nên làm ra

Trước khi Afghanistan hoàn toàn rơi vào tay Taliban, một số chuyên gia phân tích thị trường chứng khoán đã đưa ra dự đoán rằng, giá trị cổ phiếu của các tập đoàn quốc phòng Hoa Kỳ sẽ giảm mạnh. Lý do mà họ đưa ra là, chiến tranh Afghanistan kết thúc dẫn đến việc các doanh nghiệp sản xuất vũ khí sẽ nhận được ít đơn hàng hơn.

Chiến tranh Vùng Vịnh kéo dài chưa đầy một tháng nhưng Hoa Kỳ đã đè bẹp Iraq. Quân đội Iraq đông 650.000 người, còn được trang bị khí tài của Liên Xô (cũ), hầu hết bỏ mạng trên sa mạc Kuwait. Chiến thắng áp đảo này khiến Washington D.C. cho rằng lợi thế về công nghệ vũ khí của quân đội Hoa Kỳ đã đến mức không quốc gia nào khác bắt kịp được. Quốc hội Hoa Kỳ vì thế bắt đầu cắt giảm ngân sách quốc phòng nhằm giảm chi tiêu công hằng năm, cân bằng lại cán cân ngân sách. 
Vụ khủng bố 11-9 đã thay đổi tất cả. Hoa Kỳ nóng vội mở chiến dịch đột kích vào vùng núi Tora Bora, Afghanistan nhằm truy bắt trùm khủng bố Osama bin Laden. Cuộc đột kích thất bại buộc Hoa Kỳ phải tính đến kế hoạch B. Đó là đưa quân vào Afghanistan và lật đổ chính quyền Taliban. Để có đủ chi phí cho cuộc chiến, Quốc hội Hoa Kỳ đồng ý tăng ngân sách quốc phòng năm từ 331,91 tỷ (năm 2001) lên 378,46 tỷ Mỹ kim (năm 2002). Đến năm 2007, con số này đã lên tới 589,89 ty Mỹ kim.

Một phần không nhỏ ngân sách quốc phòng Hoa Kỳ rơi vào túi các tập đoàn quốc phòng. Nhu cầu vũ khí của quân đội Hoa Kỳ tăng vào thời chiến là một chuyện, nhưng Hoa Kỳ còn mua vũ khí trang bị cho quân đội Afghanistan. Theo Văn phòng Trưởng thanh tra “Quá trình tái thiết Afghanistan” thuộc Quốc hội Hoa Kỳ thì nước này đã viện trợ cho Kabul tổng cộng 3,1 tỷ Mỹ kim vũ khí các loại. 
Các công ty quốc phòng Hoa Kỳ “thắng lớn” nhờ vào những khoản mua vũ khí của chính phủ nước này. Doanh thu năm 2000 của Boeing chỉ vỏn vẹn 58,1 tỷ Mỹ kim. Nhưng đến năm 2010 đã tăng lên 64,306 tỷ Mỹ kim trong khi lĩnh vực sản xuất máy bay dân dụng của họ chịu sự cạnh tranh khốc liệt từ Airbus. Xu hướng tương tự cũng xảy ra với Raytheon, Lockheed Martin, Northrop Grumman, Textron, v.v…

 
Tờ Washington Post đăng tải bản báo cáo bí mật về Afghanistan của Lầu Năm Góc hồi giữa năm 2019. Các chuyên gia quân sự Hoa Kỳ thừa nhận trong báo cáo rằng chiến tranh Afghanistan đã đi vào ngõ cụt, Hoa Kỳ và chính quyền Kabul khó có thể giành thắng lợi. Sự lựa chọn tốt nhất còn lại là dừng ngay chiến sự, mở đàm phán với Taliban. Bản báo cáo được viết dưới thời Tổng thống Obama. Nhưng sau đó Hoa Kỳ vẫn tiếp tục mở các chiến dịch quân sự và viện trợ vũ khí cho Kabul. 
Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền với tư cách “người ngoài”. Ông dễ dàng ra lệnh ngừng viện trợ cho Kabul và tuyên bố sẽ rút hết quân Hoa Kỳ khỏi Afghanistan vào năm 2021. Đây là một quyết định rất được lòng dân, buộc Tổng thống kế nhiệm Joe Biden không muốn cũng phải thực hiện. Tuy vậy chiến tranh kết thúc không có nghĩa là các công ty quốc phòng Hoa Kỳ mất đi một thị trường. 
Mặt khác, Hoa Kỳ đang không muốn Iran và Taliban thành lập một liên minh, hoặc ít nhất là Tehran không quá thân thiện với Kabul. Điều này có nghĩa sẽ gây áp lực lên các nhóm vũ trang quân sự do Iran bảo trợ đang chiến đấu ở Iraq và Syria để khiến Tehran không thể tập trung vào Afghanistan. Đây là hai điều kiện báo hiệu xu hướng tăng mua sắm vũ khí của những quốc gia trong khu vực, và các tập đoàn quốc phòng Hoa Kỳ đang ở trong vị thế tốt nhất để “đón đầu” cơ hội này.

Có lẽ vì thế mà giá cổ phiếu của các tập đoàn quốc phòng vẫn tăng. Hiện nay mức lãi trung bình của các cổ phiếu S&P 500 là 516,67% mệnh giá, hay khoảng 6,56%/năm. Hai chỉ số trên cao hơn hẳn ở nhóm cổ phiếu doanh nghiệp quốc phòng gồm có Boeing - lãi 947,97% mệnh giá, 12,67%/năm; Raytheon - lãi 331,49% mệnh giá, 7,62%/năm; Lockheed Martin - lãi 1235,6% mệnh giá, 13,9%/năm; Northrop Grumman - lãi 1196,14% mệnh giá, 13,73%/năm. Và General Dynamics - lãi 625,37% mệnh giá, 10,46%/năm.